Birçok girişimcinin belki de en çok sorun yaşadığı noktalardan biri fikri somutlaştırmak. Bunun ilk adımıysa kuşkusuz şirketi kurmak. Şirket kurmak için hangi adımlar atılır? Nereden başlamak gerekir? Bir sermaye gerekli mi?Muhasebe ve fatura süreçleri nasıl ilerler? Büyük bir sorumluluk gibi görünen bu süreci yürütmenin kolay bir yolu var mı?
2019’da kurulan ve hem yurt içinde hem de yurt dışında kurulan bir çok şirkete aracılık eden Mükellef’in kurucu ortağı Okan Şafak şirket kurulurken atılacak adımları anlatıyor.
1. Şirket açmak isteyen bir kişi için adım adım bu süreci nasıl anlatırsınız? Bir kişi şirket açmak için neler yapmalı? Bunun maliyeti nedir? İlk adımdan son adıma kadar bu süreci bize anlatır mısınız?
Öncelikle Mükellef üzerinden şirket kurma sürecinden bahsedecek olursak; Mükellef’in internet sitesinden “Şirketimi kurmak istiyorum” seçeneğine basarak ve şirket tipini (şahıs şirketi, anonim, limited vs.) seçerek kurulum sürecini hemen başlatabilirsiniz. Bu süreçte, isim-soyisim ve adres bilgileri gibi bilgilerinizi girmeniz gerekiyor.
Mükellef’in olmadığı bir senaryoda ise interaktif vergi dairesi üzerinden ücretsiz olarak kendi şirketinizi kurabilirsiniz ya da dışarıdan bir mali müşavire vekalet verebilirsiniz, o sizin adınıza bu işlemleri yapacaktır. Şahıs şirketi kurma işlemi, aslında 10 dakikalık bir işlem. Limited veya anonim şirket kurmak isterseniz süreç biraz daha uzun sürüyor. Bir defaya mahsus yapacağınız işe dair bir ana sözleşme hazırlanıyor ve bir mali müşavirle beraber ticaret odalarına gidip orada işlemleri gerçekleştiriyorsunuz.
Şirket kuruluş işlemini yaptıktan sonra bir vergi memuru belirttiğiniz adrese geliyor. Eğer şirket adresi olarak evinizi seçtiyseniz memurlara evin tapusunu veya kira sözleşmesini göstermeniz gerekiyor. Eviniz kiralıksa, kira üzerinden %25 stopaj ödüyorsunuz. Biz müşterilerimize sanal ofis tutma hakkı veriyoruz. Böylece yasal adres olarak bizim adresimizi gösterebiliyor ve stopaj ödemek zorunda kalmıyorlar. Kurulum onayı, bu süreçten sonra vergi memurları tarafından gerçekleştiriliyor ve vergi levhanız sisteme yükleniyor.
2. Anonim, şahıs, limited gibi birçok şirket türü mevcut. Bu şirketler neye göre ayrılıyor? Bir girişimci için hangi şirket türü daha uygun ve bu neye göre belirleniyor?
Yapılan proje ve işe göre uygun olan şirket türü değişiyor; ancak biz genelde şahıs şirketiyle işe küçük başlamayı ve büyüdükçe artırmayı tavsiye ediyoruz. Fakat “Ben yatırım alacağım, anonim şirket kurabilirim,” diyenleri de tabii ki engellemiyoruz. Birden fazla ortağı olanlara da limited veya anonim şirketi kurmasını öneriyoruz. Şirket türüne göre vergi veya ödenecek tutar değişiyor. Anonim ve limited şirketlerde kurumlar vergisi, şahıs şirketlerinde ise gelir vergisi ödeniyor. Aradaki fark bu.
Bu soruyu şöyle de cevaplayabiliriz: Şahıs şirketinde vergi oranı gelire göre değişiyor. Geliriniz yükseldiğinde daha çok vergi ödemeye başlıyorsunuz. Anonim ve limited şirketlerde ise vergi oranı sabit. O yüzden daha çok vergi ödemeye başladığınız senaryoda limited kurmak daha mantıklı hâle geliyor. Şirket tipi değiştirmek için herhangi bir gereklilik bulunmuyor. Öte yandan, 29 yaşın altındaysanız yıllık 75 bin TL kâra kadar hesaplanacak gelir vergisi ödemiyorsunuz. Genç girişimci desteği kapsamında da 1 yıl boyunca Bağkur giderlerini devlet karşılıyor.
3. Bir şirketin kurulma sürecinde en kafa karıştırıcı olan muhasebe ve fatura süreçleri. Bu süreçleri bize anlatır mısınız? Bu süreçlerin nasıl organize edilmesi gerekiyor? Bu süreçleri kolaylaştıracak uygulamalar veya platformlar mevcut mu?
Artık tüm süreçleri çevrim içi olarak yapmak mümkün. Şahıs şirketi kuruluşu için başvuru, interaktif vergi dairesi üzerinden yapılabilir. Vergi memuru adrese geldikten sonra bir kaç günde şirket kuruluşu tamamlanır.
Marka tescilinin de mutlaka alınmasını öneriyoruz; çünkü aynı isim farklı kuruluşlar tarafından tescillenirse size ihtar çekme hakkına sahip olurlar.
Şirketiniz kurulduktan sonra işçi çalıştırılacaksa SGK’ya gitmek gerekiyor.
Gelirlerinizi belgelendirmek için fatura kesmelisiniz. Giderlerinizi belgelendirmek için de tüm harcamalarınız için fatura veya fiş almalısınız. Ön muhasebe yazılımları üzerinden e-fatura ile tamamen çevrim içi ortamda bunu yapabilirsiniz. Bu sisteme geçebilmek için de tek seferlik e-imza almanız gerekiyor.
4. Yurt içinde ve yurt dışında şirket kurmanın farklılıkları avantajları ve dezavantajları neler?
Öncelikle, yurt dışından gelir elde etmek istiyorsanız; yurt dışında şirket açmanız gerekiyor. Her ülkenin farklı avantajları ve dezavantajları bulunuyor. İki örnek üzerinden ilerleyelim.
ABD, girişimci dostu bir ülke ve vergi avantajları var. ABD’nin yaptığı ticaret anlaşmaları sayesinde dünyaya satış yapabilir ve tüm dünyadan ödeme alabilirsiniz. Hava, deniz, kara yolu gelişmiş olduğu için transfer kolaylığı var. Teknolojik gelişmelere ulaşabiliyorsunuz. Amazon gibi pazaryerlerinde satış yapıyorsanız ürünlerinizin sigortalanabilmesi icin ABD’de şirket kurmanız gerekiyor. Öte yandan, ABD merkezli bir şirketiniz olduğunda yatırımcı şirketlerin radarına da daha çabuk giriyorsunuz.
ABD’de şirket kurmak için öncelikle şirketin kurulacağı eyalete ve şirket türüne karar vermek gerekiyor. ABD vatandaşı olmayanlar; Limited (Single Member LLC), Limited Ortaklık (Partnership LLC) ve Anonim şirket benzeri olan C-Corp gibi farklı türlerde şirketler kurabiliyor. Kuruluş başvuruları tercih edilen eyaletin internet sitesi üzerinden 4-6 haftada gerçekleştirilirken Mükellef aracılığı ile 2-3 haftada gerçekleştiriliyor.
Birleşik Krallık’a bakacak olursak; bu ülkede şirket kurmak birçok ülkeye göre daha hızlı, kolay ve vergi açısından daha avantajlı. Çevrim içi başvuruda bulunup 1-2 gün içinde şirket kurabiliyorsunuz. Birleşik Krallık’ta iki tür vergi bulunuyor, kurumlar vergisi (corporation tax) ve Türkiye’deki ismiyle katma değer vergisi (VAT). VAT oranı %20 ama teşvik de bulunuyor. Yıllık 85 bin pound ciroya ulaşmadığınız takdirde VAT kaydı ve VAT ödemesi yapmak zorunda değilsiniz. Sadece bu tutarı aşıyorsanız, VAT kaydı yapıp üç ayda bir beyan hazırlayıp vergi vermek durumundasınız. Kurumlar vergisi ise senede bir olup elde edilen net kârın %19’una tekabül ediyor.
Öte yandan, Birleşik Krallık’ta şirket kurmak için ülke içinde bir adresinin olması yeterli oluyor.
Şirket türleri; sınırlı sorumluluk ortaklığı, kamu limited şirketi, garantili özel limited şirket, hisse bazında özel limited şirket ve özel sınırsız şirketten oluşuyor. Rusya veya Çin gibi ülkelerde bir şirket kurmak için ise oralarda fiziksel olarak bulunmak gerekiyor.
5. Girişimci olmak isteyen veya aklında bir fikir bulunan ancak henüz faaliyete geçmeyen kişilere bu yola başlarken tavsiyeniz ne olur?
İlk olarak 29 yaşın altında olanlara, hiç beklemeden şahıs şirketi kurmalarını önerebilirim. KOSGEB teşviklerinden faydalanmak için bu işi erken yapmak önemli. Ayrıca markalarını mutlaka tescil ettirsinler.
Kaynak: https://apos.to/s/624d6bb008b7290006f829d2